Colék Pamor

Pexels.com

“Sing pesan maan mapianak, kadi ping telu ping pat orahin apang nampak darain tundun. Suba orahang pamaliné kumat, masi tusing nyak nyemakang pamor. Suba tawanga tusing nyidaang nyolékin tundun padidi, yén tundun timpal aluh nyolékin. Kéné suba mula kéwéh nolih tundun padidi,” Bapa Dharmika ngrieng sambilanga naanang sakit tunduné.

            Tusing ati masi tiang ningalin Bapa Dharmika buka kéto. Jagjagin tiang. “Encén sakit Pa?” tiang nyesed Bapa Dharmika. Ia mrasa lek miribné krana pisagané énggalan nulungin tekénang buah basang padidi.

            “Sing suba dadian.”               

            “Pa, yén sakit ubuhin sayan ngrubéda. Sakit apa ja ento. Enah ja, sakit gigi, sakit mata apabuin sakit keneh bisa sayan nyangetang. Eda lek tekén tiang.”

            “Bes, sabilang orahin panaké, tusing gati nyak. Payuan geginan ané soléh-soléh jemaka.”

            “Anak cerik buka jani. Liunan kakéto.” Tiang nyemak pamor di pabwané. Bapa Dharmika demen pesan nginang. Rasan basé, rasan buah, rasan gambir, rasan mako suba nyarira. Nyak buin di lambéné ngenah makoné ngatekul. Luung pesan rasaang tiang. Koné uli Sasak, ngapgapin mako atumpi. Suud masisig mako, entunganga di tongos biasané munduhang. Tusing mabrarakan ento demenin tiang. Mirib baan nginangé ngranayang, Bapa Dharmika tusing taén sakit gigi.

            “Kipekang bedik Pa, apang luung tampak darané.” Bapa Dharmika ngipekang tunduné.

            “Nah, ditu suba sakit gati. Kanti ka ulun ati rasané. Ditu suba tampak darain. Colékin buka tanda tambahé. Uli menék tuun lantas uli kebot ka kenawan.

“Suba Pa.”

            “Tusing makelo gati nyolékin pamor, masi tusing nyak panaké.”

            “Eda ento sangetanga. Jani, suba tiang nyolékin masi patuh.”

            “Suksma Man. Suba nulungin bapa. Kemo ka paon seduhang déwéké kopi malu. Méméné enu pesu, apa kadén aliha?”

            “Mara pesan suud ngopi, Pa.” Tiang budal. Neked jumah, tiang makeneh-keneh, ngujang dadi pamor anggona tampak dara tekén Bapa Dharmika. Tusing dadi ané lénan anggon? Buina pracaya pesan lakar ilang pamaliné? Tiang makeneh-keneh baan pajalan Bapa Dharmikané. Baan tunané kaliwat, jagjagin tiang buin teluné sedeng melaha dugasé nika Tilem Kasa, buina nyak Tilem nemonin Soma Paing Ukir. Semengan tiang muspa malu ka sanggah ngaturang canang sekar asebit sari. Melah rasané maan maturan, kenehé nyak asané nuut bunuhan. Apang tusing paling somah tiangé, morahan masi. Anak luh adana, apabuin suba makurenan dadi abesik tusing dadi nyalanang keneh padidi.

            “Bli lakar ka umahné Bapa Dharmika, Luh.”

            “Tumbén seed gati?”

            “Sing apang maan mantas matakon kénkén ya I Bapa, suba seger apa enu sakit pamali.”

            “Ingetang eda kanti sanja. Geginan di cariké apang maan masi runguang. Tuah carik tongos iragané ngalih idup.”

            “Nah, Luh. Tusing kanti sanja.” Mirib tawanga tiang yén suba nutur, bisa sapin tekén basang seduk. Majalan tiang ka umahné Bapa Dharmika. Tepukin tiang Bapa Dharmika suba tusing maduuhan, sinah pamaliné suba dadian. Énggalanga ngebatang tikehné di ambén umahné.

            “Dini negak, Man. Tumbén semengan teka. Suba maan kena bubuh kénkén?”

            “Suba Pa. Semengan di subané suud masaiban, isinin malu abedik apang tusing ngrubéda uli tengah.”

            Bapa Dharmika kenyem-kenyem. Ngenah muané galangan buin abedik. “Suksma Man suba nyolékin tundun bapané baan pamor. Yén sing tampak darain, sayan-sayan nyangetang.”

Mémé Sunari pesu ngabaang tiang kopi. “Kanggoang kopi dogén tusing ada timpalné. Ubi mlablab mara ada.”

“Suksma Mé. Bes repot gati Mémé. Pepes té tiang mai, eda ja repotanga gati.” Mémé Sunari buin ka paoné nglanturang geginané.

Sambilanga nginang basé, Bapa Dharmika buka nyeselin awakné, “Kéné suba dadi anak tua, magenepan sakité nekain, tusing undang énggal teka, tundun sakit, mata burem, kuping bongol. Jeg sing pegat-pegat tekané.”

“Mirib makejang lakar kéto, Pa. Ngalih pailehan dogén. Ada maluan ada durian.”

Bapa Dhramika tusing nyautin. Ia sedek ngebés mako seseban. Ilehanga di giginé ping telu lantas ngemil mako. Baniang tiang matakon,”Pa ngujang sabilang Bapa pamali misi panuda baan colék pamor matampak dara?”

Saru dingeh tiang, mirib baan ngemil mako,”Pamor ento putih pangrabdané tis. Ané putih kadén uli kangin, marupa téja putih, Sanghyang Iswara nglingganin. Ané putih ento anggon dasar apang nyak tunaan buin abedik kebus tunduné. Ipidan kadén taén ada colék pamor, kayang jani tusing tawang nyén kadén nyolékin. Pamor anggona panginget. Palinggihé masi colékina pamor. Tampak dara ento ngempat, matemu di tengah. Tengah pinaka puser, lantas pinceranga dadi bunter buka windu. Windu pinaka pralingga Sanghyang Surya. Utama pesan pamoré. Buka jani, bapa demen ngalih basé apang misi pamor. Ngaé porosan misi pamor. Ada buin paribasa, suba macolék pamor. Ené ané tusing demenina krana sambatanga pragat tusing manut sulur pajalané.”

“Pantes ada anak nyambat suba macolékin pamor, Pa.”

Bapa Dharmika enu ngemil mako lantas nglanturang nutur, “Yén nuju mrasa tusing nyak luung angsengan guminé, tampak darain angkul-angkulé, sina nyak dadi nyengker sakancan gering, grubug, lan mranané. Ento pajalan ané taén tepukin bapa. Yén seken, yén tusing, sing suba tawang. Bapa tuah milu-milu tuung.”

Tiang bengong ningehang tuturné Bapa Dharmika. Mara lakar tiang matakon kénkén carané apang nyak mapincer tampak darané, sagét Mémé Sunari ngabaang nasi misi jukut paku masanten. Tusing juari bes nyesed matakon apang tusing salah tampi nyanan Bapa Dharmika. Suba ya tawang kéweh pesu gedegné, sakéwala bes liu matakon bisa masi salah tampi. Suud tiang ngalih nasi lantas mulih. “Ampura, Pa. Tiang kléték mauyeng.”

“Ah, eda kéto. Dini masi Nyoman ngelahang umahé.” Bapa Dharmika banban munyiné.

Tiang mulih. Neked jumah, inget tekén pabesen somah tiangé nglantas ka carik. Somah tiangé suba nawang yén kanti mabileh suryané tusing mulih, sinah maan nasi ditu. Neked di cariké sinambi nebeg, sirah tiangé klebet-klebet. “Kénkén ya carané mincerang tampak dara?” Kanti sandi kala di cariké, lantas mulih. Buka ané sesai jalanin tiang. Suud mandus, ngalih nasi lantas ka sanggah muspa. Tiang magimeh apang nyidaang mincerang tampak dara. Sawat-sawat dingeh tiang, Bapa Dharmika mamunyi kéné, “Kenehé malu colékin pamor tampak daraang.”


TAGS :

IBW Widiasa Keniten

Ida Bagus Wayan Widiasa Keniten lahir di Giriya Gelumpang, Karangasem. 20 Januari 1967. Lulus Cum Laude di Prodi Linguistik, S-2 Unud 2012. Tulisan-tulisannya tersebar di berbagai media massa berupa esai, karya sastra maupun kajian bahasa dan sastra baik dalam bahasa Indonesia maupun bahasa Bali. Cerpen-cerpennya pernah memenangkan lomba tingkat Nasional maupun provinsi.

Komentar