I Sudarma Maling Siap Sandingané

Ilustrasi: Pos Bali

Olih: I Putu Supartika

 

Pengakuné I Sudarma tekén Polisiné

Pak polisi, tiang nénten ja maling siap gelah sandingan tiangé. Semengané nika tiang teka uli mebelanja di warungné Luh Sekar meli baas. Teked di jalan di malun umah sandingan tiangé, tiang nepukin ada siap biing gedé ngelétak di tengah jalané. Siapé nika slegak-slegak, sampun dasdasan mati pak. Yén ten pelih mirib siapé nika tabrak montor. Tendasné megetih-getih pak. Lantas tiang ngaukin sandingan tiangé. “Bli Nyoman, siapé di tengah jalané slegak-slegak bli,” kénten tiang ngaukin sandingané uli malun embak-embakan umahné, sakéwanten nénten wénten anak masaut. Malih tiang makaukan, nanging nénten masi wénten anak nyautin. Kanti ping pat tiang makaukan nanging nénten masi wénten sané nyautin. Lantas jemak tiang siapé sané sampun slegak-slegak nika lan aban tiang ka umah sandingan tiangé. Ternyata sepi pak. Jelanané samian makancing. Tiang makeneh pasti sandingan tiangé nika kantun pesu. Krana suung, siapé nika aban tiang mulih.

Teked di jumah? Siapé nika tekepin tiang di durin paoné aji kranjang lan tetehin tiang baan batu. Dugasé nika siapé sampun tambis-tambis mati. Jemakang tiang yéh mawadah kau, sira nawang nyak ngamah yéh. Tendas siapé nika pejang tiang di bungut kauné sané misi yéh. Nanging yéhé ten nyak amaha. Siapé nika kalahin tiang ka paon. Sawiréh tiang sampun seduk lan déréng medué nasi, tiang nyakan baas sané belin tiang di warungné Luh Sekar. Tiang masi ngelah keneh suud nyakan lan madaar siapé nika lakar aban tiang ka umah sandingan tiangé.

Kanti nasiné lebeng lan tiang sampun usan madaar, umah sandingan tiangé masi kari suung, dadosné depang tiang siapé nika di jumah tiangé. “Nyanan sanjaan dogén aba kemu,” kénten tiang makeneh. Lan dugasé nika, siapé nika sampun mati lan depang tiang di tengah kranjangé. Yéhé sané mawadah kau manten kisidang tiang pak.

Boya ja tiang nyelap ten nguliang siapé nika Pak. Ulian sibuk bakat nyemak gaé kéné-keto ngaénang tiang engsap yéning siap sandingan tiangé kari di jumah tiangé pak. Apabuin sanjané tiang gulak-gulik lantas ngelaut nyeriep. Kanti engsap tiang nutup jelanan kamaré gara-gara nyeriep nika pak. Bani masumpah tiang pak. Bangun sampun ngeremeng, dadosné kanti peteng siapé nika kari di jumah tiangé. Kanti jam dasa peteng wau tiang maklebeh yéning siap sandingan tiangé kari di umah tiangé. Intip tiang uli di natahé, umah sandingan tiangé masi sampun sepi lan lampuné di kamar tamuné sampun mati lan nika ceciri yéning sandingan tiangé sampun sirep. Tiang ten bani nganggu anak sané sampun sirep pak lan tiang makeneh nguliang siapé nika buin mani semengané.

Semengané tiang taler engsap pak. Nika sané ngaénang, kuang lebih jam sia semengan, rikala tiang kayeh, sandingan tiangé teka ka umah tiangé lan nepukin siapé nika mati di tengah keranjangé lan tiang orahanga maling siapé nika.

Pejang di umahné dugasé tepuk tiang kénten? Pedalem tiang nyanan wénten kuluk sané népéng makta joh, répot penadosné. Napimalih siapé nika sampun dasdasan mati. Luungan sampun baktan tiang ka umah tiangé lan uliang tiang rikala sandingan tiangé nika wénten di jumahné.

Nanging sujatiné tiang ten wénten keneh jagi mamaling pak. Tiang bani masumpah. Tiang ten mungkin maling gelah sandingan tiangé sané kenal melah ajak tiang. Napimalih tiang pepes ngidih tulungan merika. Seken-seken engsap tiang nguliang siapé sané tepukin tiang nika. Yén saja tiang inget pastika sampun uliang tiang. Ngidih tulung diolas pak, tiang boya ja maling. Bapak percaya ngajak tiang yén tiang nénten maling siapa nika?

 

Luh Sekar dadi Saksi

Jakti nika Bli Sudarma meli baas di warung tiangé semengané nika. Ragana meli baas duang kilo. “Ondén nyakan kali jani bli?” kénten tiang matakon. Ragana ngenikaang déréng lan baasné telas. “Men darangné suba ada bli, adi baas dogén beli bli?” tiang taler nyandain ragana. Ragana makenyem lantas ngorahang pipisné kejokan. Disubané ngenjuang pipis, ragana megedi uli pedagangan tiangé nuju ka umahné. Tiang ten maan nakonin lakar kija ragana usan mablanja nika.

Ningalin nyemak siap? Ten uning tiang pak. Suud ngadepin Bli Sudarma, lan ragana megedi tiang ngejang pipis di laci pedagangané. Usan punika tiang ngenceh ka kamar mandi. Teka uli kamar mandi tiang maan madengokan, sakéwanten nénten nepukin Bli Sudarma.

Yén sawai-wai ragana polos pak. Ragana pepes taler ngutang di warung tiangé, sakéwanten rajin mayah. Paling mekelo ngutang telu wai manten. Ragana pepesan ngutang baas. “Lek sujatiné bli setata ngutang ajak I Luh, sakéwala legaang Luh, pipis bliné kejokan,” kénten biasané ragana nyambat tekén tiang lan buin maniné utawi buin puanné teka malih ka pedagangan tiangé makta jinah anggéna mayah utang, “kanggoang mekeloan bedik Luh. Né mara ada pipis.” Tiang setata nyautin yéning tiang percaya ngajak ragana.

Ningeh munyin siap makéokan tabrak montor? Tiang ten ningeh Pak. Yén montor ramé liwat di malun pedagangan tiangé, sakéwala nénten wénten siap makéokan tabrak montor. Nanging tiang déréng percaya Bli Sudarma dados maling siap. Napi ya sané makada Bli Sudarma nekat maling siap nggih?

Bli Nyoman sané ngelah siapé, sanjané nika maan nakénang siap ka pedagangan tiangé. Ragana ngorahang kélangan siap biing sané belina abulan aji satak tali di Peken Anyar. Tiang ngorahang ten maan ningalin siap gelahné. Nénten mekelo ragana di pedagangan tiangé lan ngorahang jagi ngalihin siapné nika.

Ragana masi ngaku yéning siapné dugasé kalahina pesu semengané nika lébanga di natahné. Biasané sanja di disné lakar medem, siapné lakar teka lan menék di punyan sandat sané wénten di tengah natahné. “Tumbén kali jani ondén teka. Tepuk dugas setondéné pesu dogén,” kénten ragana ngorahang téken tiang. Usan punika ragana ngorahang lakar matakon di sandingané sané lénan.

 

Ané Ngelah Siapé tekén Polisiné

Bes mara kalain awai, saget siap tiangé sampun palinga Pak. Tumbén tiang ngelébang siap rikala lakar pesu, biasané yén lakar ngalain setata tekepin tiang. Nika siap mara belin tiang abulan pak aji satak tali. Tiang ten ngeh yén siap tiangé palinga. Sanjané nika tiang sampun maan ka umahné I Sudarma, sakéwala kauk-kaukin tiang ten wénten anak nyautin Pak. Kanti ping pat ping lima tiang kauk-kauk ten wénten masaut. Nanging tiang héran nguda ten wénten anak masaut, padahal jelanan kamarné magagan. Tiang ten bani macelep ka kamarné, nyanan wénten sané ilang tiang kasambat maling. Yéh, tau-tauné jag ia maling siap tiangé. Mirib dugasé nika tiang engkebina ulian takut ajak tiang.

Makejang sandingan tiangé sampun takonin tiang dugasé nika pak. Cuma I Sudarma ajak ponakan tiangé sané maumah di malun umah tiangé manten sané déréng takonin tiang. Nika té ulian ponakan tiangé dugasé nika masi ten wénten di jumahné.

Tiang percaya lan sanget percaya pesan yén I Sudarma sané memaling pak. Krana tiang nepukin baan peningalan tiangé pedidi buin maniné semengan siap tiangé suba mati metekep kranjang di durin paoné I Sudarma.

Kené ceritané sangkalanga tiang nepukin pak. Krana ibiné tiang ten metepuk ngajak I Sudarma, dadosné buin mani semengané tiang malih merika nyekenang. Tiang kauk-kauk nénten masi ada anak nyautin. Di kamar mandi ané ada di durin paoné dingeh tiang munyin yéh gebyar-gebyur. Iseng tiang kemu, lan kénkén kadén unduké jeg sagét tepuk siap tiangé matekep kranjang sampun mati drika pak. Basang tiangé gerimutan lan antiang tiang kanti ia pesu uli kamar mandi. Pesu uli kamar mandi ia misi kenyem-kenyem nakonin tiang. Nyansan gedeg basang tiangé lantas tiang mamunyi kéné, “cai ternyata maling siap bliné. Ibi sanjané bli mai pantesan cai sing bani pesu!” “Sing ada bli. Raga sing ada memaling siap bliné. Ibi siap bliné tepuk tiang slegak-slegak di jalané, ukana aba raga ka umah bliné ternyata suung, terpaksa aban raga mai lan ibi sanjané masi engsap nguliang ka umah bliné,” kénten ia mamunyi. Suba ketara maling misi ten nyak ngaku, nika sané sanget gedegang tiang. Sebilang tiang nyekenang, “ngaku sing cai maling siang blin?” jeg begbeg pasautné ngorahang ten maan maling padahal buktiné sampun jelas pak. Misi masumpah “pang bangka sing ada raga maling siap bliné.” Ulian gedeg basang tiangé terpaksa lapurang tiang ka polisi apang ten kadong biasa.

Tiang sanget percaya yén ragana memaling siap tiangé nika. Apabuin misan tiangé Madé Jenek nepukin rikala I Sudarma pesu uli umah tiangé sambil néngténg siap sané sampun slegak-slegak. Boya ja tiang ngaé pisuna niki pak, sampun jelas-jelas tepuk malingné tuah I Sudarma. Mangkin kénkén ja carané mangda I Sudarma mapenjara, apang nawang kapok. Apang ten biasa cara kéné pak. Tiang ngidih kénkén ja carané pokokné apang mapenjara pak.

Suba kanti kéto melahné tiang masandingan ngajak ia, dadi ati medaya corah. Sing medaya kéto bikasné, melénan ngajak ajremné sabilang wai kalem polos, ternyata maling.

 

Madé Jenek Ngaku tekén Ané Ngelah Siapé

Tiang nepukin I Sudarma teka uli umah bliné nénténg siap muani biing. Sakéwala siapé tusing mamunyi kéok-kéok. Dugasé ento tiang nepukin uli joh, tiang teka uli kaja lakar ngelodang lan ia beneng kelod lantas nuju ka umahné. Tiang sing curiga dugasé ento bli. Tiang ngadén bli ané maang ngidih I Sudarma siap. “Béh semengan suba makidihang cundang,” kéto tiang makeneh.

Tiang masi tusing maan nyinggahin bli dugasé totonan. Pokokné tiang ngeliwat di jalané ané di malun umah bliné beneng kelod. Maan makipekan akesep, tepukin tiang mula suung di jumah bliné sawiréh di natahé tusing ada tepuk majlawatan. Nanging abedik tiang tusing makeneh yéning I Sudarma mara suud maling uli umah bliné.

Sakéwala bani masumpah tiang seken-seken nepukin I Sudarma pesu uli umah bliné nénténg siap. Tiang sing nawang ia uli dija, krana di limané masi tepuk tiang nyangkil krésék selem lan tiang masi sing nawang apa isin kréséké totonan.

Yén saja tiang nawang I Sudarma totonan maling pasti tiang lakar ngorahang dinané totonan tekén bli. Tiang mara nawang yén siap bliné palinga tekén I Sudarma rikala I Darta ané ngoyong dangin umahé ngorahang I Sudarma juk polisi. Mara takonang ulian apa, I Darta ngorahang ulian memaling siap bliné. Ningeh munyiné I Darta buka kéto maklebeh tiang tekén unduké dugasé nepuk I Sudarma nénténg siap.

Ngénggalang lantas tiang mai lan ngorahang tekén bli. Yén bli ngalih saksi, tiang nyak dadi saksi, krana tiang jelas-jelas nepukin I Sudarma ané memaling. Pokokné bli ngorahang dogén tekén tiang yén perlu.

 

Siapé Setondén Slegak-slegak lan Mati

Kéné suba awaké dadi ubuan manusa tusing taén karungu. Ngamah kapah, kudu-kuduné maan ngamah awai acepok. Sanja. Tongos pedeman tusing ngelah. Ujanan, dingin pragat madayuh di punyan sandaté. Nu melahan nasib awaké dugasé di peken. Semengan baanga ngamah, tengai ngamah, sanja masi ngamah. Jelékné ngoyong di tengah kurungané dogén. Nanging ento enu luungan ketimbang jani. Suba lega asan kenehé dugasé ada ané meli awaké, lebih bebas. Tautauné jelékan. Yadiastun bébas nanging kuangan amah. Yén sebilang wai kakéné unduké, mekelo-kelo pasti mati makenta awaké. (Siapé totonan pesu uli umahné ané ngelahang ngalih amah di pisaga).

 

Pengakun Sandingan Dajan Umah Anaké ané Ngelah Siap Setondén I Sudarma Ketara

Tuni ada siap mai, milu ngamah ajaka siap tiangé bli. Nanging tiang sing rungu kija suud ento. Tiang sing ngulah dugasé ia ngamah. Baang tiang ngamah. Suba biasa siap sandingané mai lan ngamah ajak siap tiangé. Tiang sing demen kéto ngajak sandingan. Yén ngelah sandingan pasti melah-melahang tiang. Selama sing ngerubeda, depang tiang.

Kadén nyén ngelah siap biingé totonan. Kadén tiang I Luh dauhné. Siapné ia pepes masi mai ngamah. Dugasé ené kanti dua wai siapné I Luh dini nginep, nanging sing kujang-kujang tiang. Yén tiang nyak medaya corah méh ilang siapné ia. Pedalem, kaukin tiang ia apang siapné abana mulihné. Tiang sing demen makelid-kelidan ngajak sandingan. Jelé melah, sandingané ané malunan nawang. Yén ada pasti lakar orahang ada.

Oh kéto? Nah nyanan lamun tepuk lakar alih tiang bli kemu. Sing demen tiang ngaé uyut ngajak sandingan.

 

Ponakan Anaké ané Ngelah Siap tekén Luh Sekar Semengan Setondéné I Sudarma Ketara Maling

Gedeg basangé ibi, mara nyemuh daldalan di natahé, jeg kéhkéh siap kanti mebéok mekejang. Atenga daldalané ané ukananga anggon di Purnamané ené remuk.

Untung nepukin lungan bata gedé, jeg toog raga ndasné. Pas kena tendasné kanti slegak-slegak nagih bangka. Ulian gedeg basangé sing nyidaang naanang, siapé totonan lantas dagelang raga ka jalané apang lindes montor ndasné.

Siap apa kadén to. Yén sing pelih siap biing asané.

 

Dénpasar, 31 Agustus 2018


TAGS :

I Putu Supartika

Mangkin dados pangremba Suara Saking Bali. Kakawiannyané kawedar ring Bali Post, Pos Bali, Denpost, Media Indonesia, Suara Merdeka, tatkala.co, Kompas miwah sané lianan. Cakepannyané sané pinih anyar mamurda Cara Mengiris Daging Koruptor.

Komentar