Balian Tenung

Ilustrasi: Bali Post

Timpal tiangé, Madé Sarma wastané. Ipun leket pisan sareng tiang. Saking alit sareng-sareng. Déwék ipunné gibag. Wantah makumpul sareng sawitran-sawitran tiangé, ipun dados kakedékan. Ipun banyol. Punapi malih pajalan ipunné sada ngéngkag kadi dongkangé pentil. Ipun nénten naen gedeg. Kocap wantah gelis gedeg. Gelisan nyungkanang jantung.

Ipun nyantenang ring tiang jagi ka Buléléng. Reraman ipunné wénten magenah irika samaliha dados balian tenung. Ipun mamanah nurasin reraman ipunné dados balian tenung. Tiang kenyem-kenyem daweg punika. “Madak apang saja Madé dadi balian tenung. Manian  tenungin  jebos icang.”

“Melahang ibané di Buléléng.” Tiang mabesen. “Di gumin anaké tusing dadi patuh cara jumah. Eda ngaé kéweh bapan-bapan cainé. Selegang matulung apang demenina tekén panyamaanné.”

“Besen Wayanné lakar ingetang icang.”

            “Ingetang icang di subané di Buléléng.”

            Ipun kenyem. “Icang tusing taén engsap tekén timpal.”

Ipun demen maguyuan. Magonjakan. Ring sapunapiné madukan sané sumeken sareng sané guyu.

            Bapan ipunné kaeladang saking banjar daweg ipun kantun alit. Kaeladang santukan nénten naur paturunan banjar kantos nikel. Bapan ipunné gumanti demen maklecan. Sayan sué raris ngaonin padem. Banjaré nénten malih pati rungu.

“Yan, kapi icang enu dini masi banjaré suba tusing gelahang icang buin. Icang lakar magedi dogén.”

Tiang nénten purun nemalangin. Daweg  alit  naen sareng ngepung layangan pegat. Sareng ngenyat. Sareng ngrereh juet. Ipun dueg munggah. Tiang nénten midep munggah. Ipun ngocokang saking baduur. Tiang munduhang ring beten. Ring sampuné tedun epah tiang. Tiang nénten nyak ngriinin. Padalem ipun mongkod wit juet mapeluh-peluh raris tiang ngrimes padéwékan.

Malih kalih rahinané ipun ka Buléléng. Seleg pisan malajahang déwék kantos mapikolih dados balian tenung. Mawit saking  ipun dados balian tenung magentos wasta dados Mangku  Sidin. Takénin tiang. “Dé ngujang gentinin adané?”

            Ipun nyaurin antuk kenyem. “Apang sekenan buin abedik. Buina jani adan ané misi Din sayan ngenah di surat kabaré di televisiné. Icang suba mawinten sangkan matambah misi mangku.”

            “Hahahaha!” Tiang kedék ingkel-ingkel. “Man jani icang ngaukin Mangku Sarma?”

“Beneh pesan. Tusing dadi ngawag.”

“Lamun ngawag kénkén?”

“Icang bisa kamenggahin tekén sesuhunan icangé.”

“Apa kasuhun?”

“Eda ampah. Sabilang ané bani nyampahang aké bisa ngutah mising.”

“Hahahahahahaaaaa!” Sané kedekin tiang lianan ring pangangken ipunné taler ngentosin kruna icang antuk aké wau magenah ring Buléléng. “Nyusup masi basan Buléléngé.” Ipun ngangken polih nakti ring sanunggil pura sané ring Buléléng. Pura saking Buléléng kangin kantos wates Buléléng sareng Jembrana naen tunasina kasidian. Punika sané ngawinang ipun andel pisan ring tenungné. Ipun taler seneng mupulang bebacakan tenung.K ocap ngrereh ring Gedung Kirtya. Saking tenung raré kantos tenung dados manggala praja uningina.

Daweg puniki polih mabaos sareng  tiang. “Yan, ané lakar ngisiang guminé buin pidan patuh cara jani.”

“Patuh kénkén? Patuh manusa ané ngisiang?”

Ipun kedék. “Demen ajuma.”

“Ento uli pidan mula kakéto. Sing ada ané seken turéksa tekén anak-anak di beten.”

Usan nenungin indik politik ipun nyatuang sané naen panggihina. Ipun naen manggihin geni  ngabar-ngabar. Tiang makenyem. “Mirib ada umah puun?”

“Tusing. Aké tusing taén mogbog. Ngencorot cara matan ainé kembar.”

“Man apa bakat dugasé ento?”

“Tusing maan apa? Énggalan kebus aké. Sing nyidayang naanang kebusé. Yén nyidayang sinah aké bisa ngeseng pratiwi.”

“Beneh api mula kebus.”

Ipun malih nglanturang. Naen karauhin angin nglilus. Ipun ngangken keberanga. Tiang nyaurin sapuniki, “Lautang mulihang awaké apang tusing mayah ongkos bis.”

            Daweg ipun macunduk sareng tiang. Ipun matiosan pisan pakantenané. Bok ipunné sampun kapanjangang santukan sampun ngamangkuin. Ipun dados pamangku ring dija wénten pura. Mawinan ngamangkuin déwék. Gandék ipunné sané malakar saking tiing jajang setata kagandong. Ring tengahné madaging genta. Ipun numbas ring Klungkung. Sampun kapasupati mangda suarané nglangenin. Tiang rumasa bagia ipun sampun dados pamangku, sampun dados balian tenung. Dados pamangku ipun ngayah. Dados balian tenung ipun bayaha.

            Kasub taler ipun dados balian tenung. Saking pejabat kelas atas kantos kelas bawah ngrauhin ipun. Sami makta canang sekar, karuntutin antuk sesari. Sané mapikayun dados manggala praja kelas atas janten akéhan jinahné. Sané alitan akidikan jinahné. Nganutin linggih sané karencanaang. Sami pajabat sané naen ngrauhin demen santukan  mabukti tenung ipunné.

            Naen jailin tiang. “Tenungin apa icang.”

            “Wayan  tusing tuyuh nenungin suba tawang.”

            “Apa katawang?”

            “Wayan meled dadi bendésa.”

            “Péh saja mandi tenung Madéné.”

            “Tusing mandi. Wayan demen nyilih pipis di LPD.”

            Tiang kedék.

            “Lamun kéto, buung icang dadi bendésa.”

            “Liu ané nyandang ayahang, Yan.”

            Tiang nénten madaya kadi sapunika dueg ipunné mangkin. Sami sané baosang ipun sakadi madaging. Antes pisan ipun kasumbungang.

            “Aké meled apang dadi balian tenung sidi. Apang tawang kénkén sujatin lakar pakibeh guminé?”

            Wit saking punika tiang wau pracaya ipun magentos nénten pateh sakadi kantun ring banjar tiangé. Sami sané naen kapitulungin, rumasa kapiutangan ring ipun. Sanunggil sasih polih manten ipun amplop anggén pakendel manah.

            “Yan, legaang aké tusing cara pidan matimpal. Liu pesan, anaké nekain. Telah dinané anggon nulungin pagedé-pagedéné. Yén sing kéto, paoné tusing makudus.”

            “Nah, sing kenapa. Ané penting enu inget matimpal.”

            “Aké tetep buka ané suba-suba. Aké sing taén engsap tekén timpal. Apa buin timpal ané ajak gradag-grudug buka Wayan.”

            Ipun taler maosang sampun madrué sentana kakalih. Sané kelihan sampun jagi ngranjing SMP sané alitan kantun ring SD. Sané kelihan baosang ipun katah nelasang prabia ngranjing. Numbas sarana anggéna malajah. Wantah nénten nyarengin kadi mangkiné midep nénten mrasidayang ngepung kaweruhané.

            “Pedalem panaké yén jani tusing seleg magaé. Apa lakar tamiang. Tuah panawang ané antes alihang apang bisa nulungin déwékné padidi.”

            Tiang sayan makesiab. Ipun nué manah sakadi punika. Sayan-sayan ngawayahang manten bebaos ipunné. Ipun sampun makta HP. Kocap polih kiriman saking anggota déwan. Ipun  dados jadma mawiguna. Tiang lek ring déwék. Punapi raris wigunan déwék tiangé?

            Wau uningina tiang bengong. Ipun nelektekang tiang. “Yan, makejang anak ngelah tongos. Makejang anaké ngelah karang. Eda nyesel tekén panumadian. Wayan dueg magamel. Aké magamel tusing bisa. Kabisan magamelé ento suba limbakang. Sinah sayan mrasa ngelah pikenoh uripé. Sanghyang Widhi suba ngicénin pikenoh panumadianné. Liu aké nutur tekén Wayan. Eda Wayan  salah tampi. Buina nyambatang aké ané tuara-tuara. Aké cara Buléléngan dogén. Tusing misi makulit-kulitan.”

            Tiang kadi sepanan nyelegekang munyin ipunné. Ipun ngambil HP-né. “Legaang malu Yan. Icang apang ka Badung jani. Ené ada pajabat uli abulan gelem.”

            “Gelem?”

            “Aa! Apang Wayan  nawang. Jani, sayan liu pajabaté ngaku gelem. Mara ketara maan nyemak pipis ngaku gelem.”

            “Aluh ngalih gelem. Man lakar kujang?”

            “Lakar tenungin. Apa saja ia gelem apa mapi-mapi gelem.”

            “Beneh masi. Lamun kéto lautang majalan. Teked di Badung ingetang nélpun icang.”

            “Nah, lakar télpun aké.”

            Madé Sarma ka Badung. Tiang mapangapti mangda ipun nénten keni punapa-punapi. Malih tigang rahinané ipun nélpon. Ipun maosang anaké sané tenungina punika kapongor santukan katah ngoropsiang jinah. Samaliha anak madué. Katah nué perusahaan. Ngamel mandala. Umahné kocap kadi puri-puriné dumun. Mapenyengker bata kosok. Mapah tiga wewidangané. Jabaan, jaba tengah, jeroan.

“Yan, mara tenungin. Aké kanti tusing nyidayang ngitungin baan liuné ngoropsiang pipis. Aké bayaha liu. Kéwala aké tusing nyak. Aké nawang. Pipisé ento pipis baan mamaling. Yén aké nyemak, aké patuh dadi maling.”

             Tiang ngunjal angkihan. Nénten purun malih nakénin. PE


TAGS :

IBW Widiasa Keniten

Ida Bagus Wayan Widiasa Keniten lahir di Giriya Gelumpang, Karangasem. 20 Januari 1967. Lulus Cum Laude di Prodi Linguistik, S-2 Unud 2012. Tulisan-tulisannya tersebar di berbagai media massa berupa esai, karya sastra maupun kajian bahasa dan sastra baik dalam bahasa Indonesia maupun bahasa Bali. Cerpen-cerpennya pernah memenangkan lomba tingkat Nasional maupun provinsi.

Komentar