Tampak Kokokan

Ilustrasi: Pixabay

Kénkén kadén ngawitné, timpal tiangé kaukina I Kokokan. Apa ia krana demen mabalih kokokan? Apa krana ia dugas belinganga tekén méméné taén jukanga kokokan?  Apa krana sayan liu kokokané ento ngranayang klangen mabalih buluné ané putih sentak? Yén suba makeber kokokané tusing pegat-pegat ia mawasang. Nuléngék, bisa kaukin tusing sautina. Prajani bongolné pesu, taén kajailin korahin ngirukin kupingné. Tuah kedék anggona nyautin. Tusing med mabalih kokokan ngumbara, yén sing kanti telah kokokané isep amubu tusing marérén.

            Di dulun carikné, mula ada punyan bunut. Doné renes, di sanjané mulih kokokané makeber ngajak panyamaanné mara suud ngalih mamahan. Binbinané kembung miribné maan nepukin mamahan ané melah. Sayan-sayan bengong ia mabalih kokokan. “Melah pesan buluné putih sentak. Madak apang tetep idup i kokokan apang ada pabaliha tekén cerik-ceriké manian.” Yén ada anak ngaba bedil menang kaja, ia bani ngorahin. “Eda kokokané bedila. Padalem, baang ia idup.”

            Iseng tiang nakonin, “Man, ngujang dadi demen pesan ningalin kokokan makeber?”

            Ia tusing énggal-énggal nyautin. Mirib tawanga tiang pepes maboya tekén paripolah iané. Jeg aluh baana nyautin. “Meled nawang  tampak kokokan makeber.”

            “Ait! Dija ada unduk ada tampak batis kokokan di ambarané. Kayang mabading guminé tusing ada. Yén tampak kokokan di nyaranganné, aluh baan nepukin. To, sedeng melaha ada kokokan ngalih pici-pici jalan intip.” Tiang buka anak cerik tumbén-tumbén ka cariké. Kokokan sedek ngalih mamahan kintip gigis belogé.

            “Man, ené mara tampak kokokan. Jeg seken tampakné. Kija peluasang tusing pelih. Ené jati-jati tampak kokokan.” Ia tusing makipekan anang abedik. Kenyemina dogén tiang, jagjagina tusing. Tiang makita nambleg baan endut nyarangan. “Mai té Man, ené kudang tampak kokokan ada. Sa, dua, telu, pat, lima, enem, pitu, kutus, sia, dasa, solas. Ené ada solas tampak. Sinah telah baana pici-piciné dini. Aget masi ada kokokan, pici-piciné telah baana ngamah.”

            “To, ba duur mara tampak kokokan. Ené tampak jerijin kokokan.” Ia tepukin tiang nuléngék kokokan sedek ngeberang panyamaanné. Ada ané mara muruk makeber, enu gayal keberné, ngintil di duri. Kéto masi, kanti telah kaput amubu, mara ia suud mabalih kokokan makeber.

            “Badah, yén ané kéné-kéné bakat runguang sinah tusing lakar mragatang apa.” Tiang ngrieng sambilang ngamelahang pundukan cariké. Suryané suba ngeséng kauh. “Bli ngamaluin mulih Man. Suba sanja buina ada lakar gaé abedik di kubu.”

            “Lautang. Tiang buin jebos.”

Tiang makeneh-keneh, “Ngujang dadi demen pesan Nyoman Sucita nuléngék ningalin kokokan. Kénkén sujatiné ia? Yén maan matutur-tuturan, lakar takonin. Ngujang dadi soléh pesan ia jani? Apa ia maplajahan miribné? Jani liu tongos malajah, makejang nyambat luung. Apané kadén luungné? Iraga jeg papolosan dogén. Nyidaang ngaturang keneh subakti dogén kawitan suba mrasa bagia. Sinah pesan ia mara maan tutur uli anaké wikan, yén kéné unduké, dong suba tampak kokokan orahina nelektekang, buin pidan lakar tepuk. Nah mantas buka Bhaghawan Domya nuréksain sisiané mirib kakeneh baan, ngubuh sampi, melahang carik, lan di pawaregan. Ené bes joh sawat. Jejeh masi baana, nyanan payuan mabalih kokokan, tekén ngrunguang panak somah. Ah, ento sangetang. Anak suba pada ngaba karma uli  kadituan.

            Maan tiang selah malali, jagjagin tiang ka umahné. Bes timpal melah adana, yén kanapi kuda, masi gelah. Apang tusing di segeré dogén inget matimpal. Tepukin tiang sedek  ngecel siap kurunganné. “Liu ngelah kurungan Man?” Anggon nyaruang kabilbil tiangé krana suba tawang ia ngelah kurungan tuah papitu.

            “Sing ené kadung ada maangin lakaran kurungan, kamelahang mertenin.”

            “Ulesné makejang melah-melah,” sambil tiang nyelukin ané wangkas kedas.

            “Siap saseliran. Yén ia ngeléb makapitu, paling masi baana ngejuk, majuluk saling pakerengin. Sangkananga jani pepesan makurung. Dugasé ipidan nenem makurung. Jani, ada buin maangin dadi papitu. Sayan makelo, bisa sayan ngliunang dagén kurunganné. Ané kéwéhin ngalih pamelin jagung. Dadi tumbén, cara seed gati?” Ia nakonin tiang sambilanga orahin nyiup kopi.

            “Sing ja. Meled dogén apang maan ngorta kangin kauh.”

            “Suba tawang, sinah nakonang , ngujang dadi demen mabalih kokokan ngimbang?”

            “Dadi tawang?”

            “Ngujang tusing? Yén suba ané soléh-soléh sinah ada dogén nakonang.”

            “Kénkén sujatiné to Man?”

            Nyoman Sucita bengong buka ada ané ingetanga gati. “Ipidan dugasné I Bapa lakar ka guminé wayah maan ngorahin. Apanga ngalihang tampak kokokan makeber. Ento lakar anggona majalan ka guminé wayah. Kayang buin telun tusing tepuk-tepuk. Pabesené  I Bapa ento, negul kenehé gati. Ngujang dadi I Bapa ngorahin apanga ngalih tampak kokokan makeber? Tondén maan mapanuran tekén anak tua suba ngamaluin ka guminé wayah.”

            “Kadén tiang, Nyoman sedek ngicepang paplajahan. Dingeh-dingeh pepes pesu mlajah?”

            “Sing. Bes paling ngalih tongos mlajah, ané jumah tusing bakat plajahin. Jani, suba buktiné,  I Bapa ngorahin ngalihang tampak kokokan ngimbang dogén tusing bakat, kalingké mlajah joh-joh. Kanggoang di keneh padidi malu tongos mlajah.”

            “Sakéwala, yén malajah ajak liu, liu ngelah timpal. Liu ajak ngortaang idup. Liu ajak tangkil kemo-mai.” Tiang nongsokang keneh iané apang nyak malajah krana tawang demen malajahin ané tegeh-tegeh.

            “Melah ya kéto. Kanggoang ngelah timpal nyatur dogén. Timpal uli dangin rurung, timpal uli dauh rurung, timpal uli dajan rurung, lan timpal uli delod rurung. Ento dogén anggon tiang sawitra. Indayangin tlektekang taén ada anak ka umah tiangé. Tusing taén ada. Tuah Bli Madé dogén ané pepes mai. Di kubuné ené tuah ada patpat. Somah, panak dadua lan tiang. Ento dogén. Sepi kanggoang kubuné.”

            Sayan-sayan tusing karesep baana tekén munyiné Nyoman Sucita. Kija kadén lakar tatuék munyiné tusing karesep. Ia mesuang madu nyawan. “Ené anggon ngolohin kolongané apang tetep seger.”

            Suba makelo tiang jumahné, tiang mulih buina suba peteng. Ia enu negak mabalih bintang lan bulan. Panak somahné suba uli tuni ka pasaréanné. Sakéwala, tiang mrasa kategul kenehé. Apa sujatiné ané aliha? Intipin tiang, ia ka sanggahné.

            “Pa, ampurayang tiang suba mautsaha ngisinin pabesen Bapa. Sakéwala, kayang jani tusing tepukin tampak kokokané ento. Dija gumantiné, Pa?”

            Sawat saru tepukin tiang, ia nampak daraang kenehné, ada buka  benang putih beneng   ngedeng kenehné. Tiang ngucek-ngucek paningalan. Mara lakar jagjagin tiang, sagét cicingné ngréngkang nyander-nyander.


TAGS :

IBW Widiasa Keniten

Ida Bagus Wayan Widiasa Keniten lahir di Giriya Gelumpang, Karangasem. 20 Januari 1967. Lulus Cum Laude di Prodi Linguistik, S-2 Unud 2012. Tulisan-tulisannya tersebar di berbagai media massa berupa esai, karya sastra maupun kajian bahasa dan sastra baik dalam bahasa Indonesia maupun bahasa Bali. Cerpen-cerpennya pernah memenangkan lomba tingkat Nasional maupun provinsi.

Komentar